Kunci Jawaban SMP

45 Soal Essay Bahasa Jawa Kelas 9 Semester 2 Kurikulum Merdeka 2025 dan Kunci Jawaban Terbaru Ujian

Soal-soal ini mencakup berbagai materi penting seperti tembang macapat, aksara Jawa, paribasan, cerkak, hingga pranata mangsa. 

TRIBUNPONTIANAK.CO.ID/DOY MELANO
SOAL KELAS 9 - Foto ilustrasi hasil olahan Tribun Pontianak, Sabtu 29 Maret 2025 tentang 45 Soal Essay dan Kunci Jawaban Bahasa Jawa Kelas 9 Semester 2 Kurikulum Merdeka 2025. Contoh soal: Sebutna 11 tembang macapat lan teges saben tembang kasebut! 

TRIBUNPONTIANAK.CO.ID - Menjelang ujian semester 2, siswa kelas 9 tentu membutuhkan latihan soal yang lengkap dan sesuai kurikulum terbaru. 

Berikut ini disajikan 45 soal essay Bahasa Jawa Kelas 9 Semester 2 Kurikulum Merdeka 2025 beserta kunci jawaban terbaru. 

Soal-soal ini mencakup berbagai materi penting seperti tembang macapat, aksara Jawa, paribasan, cerkak, hingga pranata mangsa. 

Dengan soal yang telah disusun secara sistematis, siswa dapat lebih mudah memahami dan menguasai materi ujian. 

Latihan soal ini sangat cocok digunakan sebagai referensi belajar mandiri maupun untuk persiapan ujian sekolah. 

Yuk, simak soal dan jawabannya di bawah ini.

[Cek Berita dan informasi kunci jawaban SMP KLIK DISINI]

Jangan lupa bagikan soal ini kepada teman-teman agar mereka juga bisa belajar!

Soal Bahasa Jawa Kelas 9

Bab 1: Tembang Macapat

1.    Sebutna 11 tembang macapat lan teges saben tembang kasebut!

Jawaban:
Maskumambang: Simbol bayi ing kandungan.
Mijil: Simbol bayi lair.
Sinom: Simbol remaja.
Kinanthi: Simbol remaja sing sinau.
Asmaradana: Simbol tresna.
Gambuh: Simbol kedewasaan.
Dhandhanggula: Simbol kasejahteraan.
Durma: Simbol urip sengsara.
Pangkur: Simbol ninggalake hawa nepsu.
Megatruh: Simbol pati.
Pucung: Simbol urip sawise mati.

2.    Apa tegesé tembang Dhandhanggula lan gatra sing dienggo?

Jawaban: Tembang Dhandhanggula tegese kasenengan utawa kabegjan. Gatrane 10, guru wilangané 10-10-8-7-9-7-6-8-12-8.

3.    Tuladha tembang macapat Sinom lan tegesi!

Jawaban: (Tulis 1 bait tembang Sinom lan wenehana teges).

Bab 2: Paribasan, Bebasan, Lan Saloka

4.    Apa bedane paribasan, bebasan, lan saloka?

Jawaban:
Paribasan: Ungkapan sing ora owah tembungé lan nduweni makna lugas. Conto: "Ana rega ana rupa."
Bebasan: Ungkapan sing bisa owah tembungé lan nduweni makna pepindhan. Conto: "Ati suci."
Saloka: Ungkapan sing wujudé pepindhan utawa sindiran. Conto: "Esuk dhele, sore tempe."

5.    Tulisen 5 conto paribasan lan artiné!

Jawaban: (Tulis 5 paribasan, contone: "Golek banyu sethithik, golekan iwak akeh" tegese kerja entheng oleh hasil akeh).

Bab 3: Geguritan

6.    Apa ciri-ciri geguritan?

Jawaban: Geguritan duwe ciri bebas, ora ana paugeran guru lagu lan guru wilangan, isi geguritan gumantung panjenengan sing nulis.

7.    Tulisen geguritan babagan tresna marang ibu!

Jawaban: (Tulis geguritan sing nyritakake rasa tresna marang ibu).

Bab 4: Wacan Panulisan Carita

8.    Apa bedane cerkak lan novel ing basa Jawa?

Jawaban: Cerkak (cerita cekak) iku cerkane cendhak lan mung nduweni siji alur, dene novel luwih dawa lan nduweni alur kang kompleks.

9.    Tulisen struktur teks cerkak!

Jawaban: Struktur teks cerkak ana 4: Abstrak, Orientasi, Komplikasi, lan Resolusi.

10.    Apa kang diarani cerkak modern?

Jawaban: Cerkak modern iku cerkak kang ora ngiketake paugeran tembang lan bisa nggunakake basa campuran (Jawa lan Indonesia).

Bab 5: Pidato Basa Jawa

11.    Apa unsur-unsur ing teks pidato basa Jawa?

Jawaban: Unsur-unsur pidato yaiku Salam pambuka, Purwaka, Isi, Panutup.

12.    Tulisen pidato basa Jawa babagan gotong royong!

Jawaban: (Tulis pidato babagan pentingé gotong royong).

Bab 6: Serat Wedhatama

13.    Sapa panganggit Serat Wedhatama lan isine apa?

Jawaban: Panganggite KGPAA Mangkunegara IV. Isine pitutur luhur babagan budi pekerti lan urip kang utama.

14.    Tulisen petikan saka Serat Wedhatama lan artine!

Jawaban: (Tulis salah siji bait lan wenehi artine).

Bab 7: Aksara Jawa

15.    Tulisen aksara Jawa saka tembung "Budi luhur"!

Jawaban: ꦧꦸꦢꦶ​ ​ꦭꦸꦲꦸꦂ             

16. Sebutna sandhangan swara lan fungsi saben sandhangan!

Jawaban:
Sandhangan wulu: /i/
Sandhangan suku: /u/
Sandhangan taling: /é/
Sandhangan taling tarung: /o/

Bab 8: Adat Budaya Jawa

17.    Apa tegesé mitoni lan kepiye pelaksanaane?

Jawaban: Mitoni iku adat Jawa kanggo ngarepake bayi kang bakal lair, biasane dilakoni nalika kandhungan umur 7 wulan.

18.    Apa kang diarani slametan lan kapan lumaku?

Jawaban: Slametan iku upacara adat Jawa kanggo ndedonga supaya slamet, biasane nalika tingkepan, mitoni, atau sawise ana kedadian penting.

Bab 9: Wayang Lan Karawitan

19.    Sapa dalang legendaris saka Jawa Tengah lan gamelan apa wae kang dienggo ing wayang kulit?

Jawaban: Ki Narto Sabdo, Ki Manteb Sudarsono. Gamelan: Kendhang, saron, bonang, kenong, gong, slenthem, gambang.

20.    Apa sing diarani karawitan lan sebutna conto instrumené!

Jawaban: Karawitan iku seni musik Jawa sing nggunakake gamelan. Conto instrumen: Kendhang, saron, bonang.

Bab 10: Sastra Jawa Modern

21.    Apa kang diarani cerkak? Wenehake conto judhule!

Jawaban: Cerkak (cerita cekak) yaiku cerita cekak sing mung nduweni alur siji lan ora dawa. Conto judhul: "Lelakon Urip"

22.    Sebutna unsur intrinsik cerkak lan tegese saben unsur!

Jawaban:
Tema: Ide pokok cerita
Tokoh: Paraga ing cerita
Alur: Urutan kedadean cerita
Latar: Panggonan, wektu, lan swasana
Amanat: Piwulang saka cerita

23.    Apa bedane novel lan cerkak?

Jawaban: Novel iku luwih dawa tinimbang cerkak, duwe alur komplek lan akeh tokoh. Cerkak luwih cendhak lan mung nduweni siji alur utama.

24.    Tulisen ringkesan cerkak "Anak Sing Lali Dhiri"!

Jawaban: (Tulisen ringkesan cerkak kasebut kanthi cekak).

Bab 11: Geguritan

25.    Apa kang diarani geguritan lan ciri-cirine?

Jawaban: Geguritan yaiku puisi Jawa kang bebas saka paugeran guru wilangan lan guru lagu. Ciri-cirine yaiku: bebas, ana irama, lan nduweni makna kang jero.

26.    Tulisen siji geguritan babagan lingkungan!

Jawaban: (Tulisen geguritan babagan pentinge njaga lingkungan).

27.    Apa bedane geguritan karo tembang macapat?

Jawaban: Geguritan ora nganggo paugeran guru lagu lan guru wilangan, dene tembang macapat kudu manut paugeran kasebut.

Bab 12: Panulisan Pidato Jawa

28.    Apa struktur teks pidato basa Jawa?

Jawaban: Struktur pidato yaiku Salam pambuka, Purwaka, Isi, Panutup.

29.    Tulisen teks pidato babagan pentingé pendidikan!

Jawaban: (Tulisen teks pidato babagan pentingé pendidikan kanggo generasi mudha).

Bab 13: Aksara Jawa

30.    Tulisen aksara Jawa saka tembung "Sekolah Menengah"!

Jawaban: ꦱꦺꦏꦺꦴꦭꦃ​ ꦩꦺꦤꦺꦔꦃ                

31. Apa kang diarani sandhangan aksara Jawa lan sebutna jinis-jinise!

Jawaban: Sandhangan aksara Jawa iku aksara tambahan kanggo mbedakake swara. Jinis-jinise yaiku wulu, suku, pepet, taling, taling tarung, cakra, layar, pangkon.

32.    Sebutna conto tembung aksara murda!

Jawaban: Conto: ꦦꦤ꧀ꦝ (Panda), ꦧꦺꦴꦭ (Bola).

Bab 14: Adat Budaya Jawa

33.    Apa sing diarani upacara tingkepan?

Jawaban: Tingkepan iku upacara kanggo wanita sing ngandhut 7 wulan, kanthi maksud ndedonga supaya bayi sehat.

34.    Apa wae upacara adat Jawa sing isih dilakoni nganti saiki?

Jawaban: Upacara mitoni, tingkepan, slametan, ruwatan, tedhak siten, siraman manten.

Bab 15: Wayang Kulit

35.    Sapa tokoh utama ing lakon Mahabarata lan Ramayana?

Jawaban:
Mahabarata: Pandhawa lan Kurawa.
Ramayana: Rama, Shinta, Rahwana, Hanoman.

36.    Sebutna jeneng dhalang wayang kulit legendaris saka Indonesia!

Jawaban: Ki Narto Sabdo, Ki Manteb Sudarsono, Ki Anom Suroto.

Bab 16: Karawitan

37.    Apa wae instrumen musik gamelan?

Jawaban: Kendhang, saron, bonang, kenong, gong, slenthem, gambang.

38.    Apa tegese istilah "suwuk" ing gamelan?

Jawaban: Suwuk tegese rampung utawa pungkasaning gending.

Bab 17: Paribasan, Bebasan, Saloka

39.    Tulisen 3 paribasan lan artiné!

Jawaban:
"Ana rega ana rupa" (Yen gelem apik, kudu gelem mbayar luwih).
"Esuk dhele sore tempe" (Wong sing ora tetep pendirian).
"Kebo nyusu gudel" (Bocah ngajari wong tuwa).

Bab 18: Panulisan Cerita Rakyat

40.    Apa kang diarani legenda? Wenehake contoh!

Jawaban: Legenda yaiku cerita rakyat sing dipercaya kedadean nyata. Conto: "Legenda Roro Jonggrang".

41.    Apa wae unsur intrinsik legenda?

Jawaban: Tema, Tokoh, Alur, Latar, Amanat.

42.    Tulisen ringkesan legenda Timun Mas!

Jawaban: (Tulisen ringkesan legenda Timun Mas kanthi cekak).

Bab 19: Pranata Mangsa

43.    Apa sing diarani pranata mangsa?

Jawaban: Pranata mangsa yaiku sistem penanggalan petani Jawa sing dipérang dadi 12 mangsa.

44.    Sebutna telung mangsa ing pranata mangsa lan ciri-cirine!

Jawaban:
Kasa (Juni-Juli): Mangsa garing, udan arang.
Katiga (Sept-Okt): Panas, sawah akeh sing garing.
Labuh (Des-Jan): Udan wiwit deres, cocok kanggo nandur pari.

45.    Apa gunane pranata mangsa kanggo wong tani?

Jawaban: Pranata mangsa mbantu petani ngerti mangsa sing pas kanggo tandur lan panen.

(*)

• Baca Berita Terbaru Lainnya di GOOGLE NEWS
• Dapatkan Berita Viral Via Saluran WhatsApp
!!!Membaca Bagi Pikiran Seperti Olahraga Bagi Tubuh!!!

Rekomendasi untuk Anda
Ikuti kami di

Berita Terkini

© 2025 TRIBUNnews.com Network,a subsidiary of KG Media.
All Right Reserved